Trong mỗi team, vai trò của người lãnh đạo ngày càng trở nên phức tạp và đa diện. Một trong những yếu tố quan trọng trong nghệ thuật lãnh đạo là cách một cá nhân lựa chọn phong cách dẫn dắt và ảnh hưởng đến những người xung quanh. Nổi bật trong các phong cách lãnh đạo là lãnh đạo hướng vào bản thân (self-oriented leadership) và lãnh đạo hướng về người khác (other-oriented leadership). Mỗi phong cách đều có thế mạnh và điểm yếu riêng, và khi hiểu rõ, bạn có thể lựa chọn hoặc kết hợp một cách hợp lý để đạt hiệu quả tối ưu nhất.
1. Lãnh đạo hướng nội: Tập trung vào bản thân
Phong cách lãnh đạo hướng vào bản thân thường tập trung vào các mục tiêu cá nhân và các thành tựu riêng của người lãnh đạo. Họ chủ động đặt ra các chuẩn mực cao cho chính mình và coi những thành tựu cá nhân là thước đo thành công. Đối với người theo phong cách này, sự thăng tiến của bản thân hoặc việc xây dựng hình ảnh cá nhân là mục tiêu quan trọng nhất.
Điểm mạnh:
- Độc lập và quyết đoán: Họ không ngần ngại đưa ra quyết định và thường có cái nhìn rõ ràng về hướng đi của mình, ngay cả khi không được sự ủng hộ tuyệt đối từ đội nhóm.
- Tự tin và tự chủ: Người lãnh đạo này thường có khả năng chịu trách nhiệm cao với bản thân, sẵn sàng đứng mũi chịu sào trong các tình huống khó khăn, tạo nên sự tự tin trong nhóm.
- Tạo động lực cá nhân: Bằng cách nhấn mạnh vào các thành tựu cá nhân, lãnh đạo hướng nội có thể trở thành nguồn động lực cho các thành viên khi họ muốn tự phát triển năng lực của mình.
Điểm yếu:
- Thiếu gắn kết với đội nhóm: Khi tập trung quá nhiều vào bản thân, người lãnh đạo có thể tạo ra khoảng cách giữa mình và đội nhóm, dễ làm mất đi sự gắn kết cần thiết trong công việc.
- Thiếu sự lắng nghe: Đặt nặng vào thành tích cá nhân, phong cách này dễ dẫn đến việc ít chú ý đến ý kiến của người khác hoặc không để ý đến cảm xúc của các thành viên.
2. Lãnh đạo hướng ngoại: Quan tâm đến người khác
Ngược lại, phong cách lãnh đạo hướng về người khác là sự quan tâm và tập trung vào nhu cầu, phát triển và hạnh phúc của đội ngũ. Lãnh đạo kiểu này luôn tìm cách xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với mọi người, thúc đẩy họ phát huy hết tiềm năng. Mục tiêu không phải là xây dựng sự nghiệp cá nhân, mà là giúp đỡ và phát triển đội ngũ cùng nhau tiến xa.
Điểm mạnh:
- Xây dựng niềm tin và kết nối: Nhờ vào việc lắng nghe và thấu hiểu, lãnh đạo hướng ngoại tạo ra môi trường làm việc an toàn và cởi mở, từ đó giúp tăng cường niềm tin trong đội ngũ.
- Thúc đẩy sự hợp tác: Bằng cách ưu tiên lợi ích chung, phong cách này giúp gắn kết đội ngũ, khuyến khích tinh thần làm việc nhóm và tăng cường hiệu suất.
- Đặt nặng sự phát triển cá nhân: Thay vì chỉ tập trung vào thành tích, người lãnh đạo hướng ngoại chú trọng vào sự phát triển của từng cá nhân, giúp mọi người cảm thấy họ được tôn trọng và có giá trị trong tập thể.
Điểm yếu:
- Khó đưa ra quyết định khó khăn: Vì thường xem xét đến cảm nhận và lợi ích của tất cả mọi người, lãnh đạo hướng ngoại đôi khi có thể gặp khó khăn trong việc đưa ra những quyết định khó khăn mà có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến một số thành viên.
- Dễ mất tập trung vào mục tiêu cá nhân: Đặt lợi ích của nhóm lên trước có thể làm cho họ lãng quên các mục tiêu cá nhân, từ đó dễ dẫn đến mất cân bằng và thiếu đi sự phát triển cần thiết cho bản thân.
3. Kết hợp hai phong cách: lãnh đạo toàn diện
Emotive man stretching his leg at office while working on laptop. Businessman resting
Không có phong cách nào là tốt nhất, vì mỗi hoàn cảnh đòi hỏi sự linh hoạt khác nhau trong việc áp dụng phong cách lãnh đạo. Những lãnh đạo hiệu quả nhất là những người biết cách kết hợp cả hai phong cách – vừa biết khi nào cần tập trung vào mục tiêu cá nhân và khi nào cần chú ý đến lợi ích của đội nhóm. Lãnh đạo toàn diện giúp giữ cho cả đội ngũ và chính bản thân người lãnh đạo đi đúng hướng và phát triển bền vững.
Không có người lãnh đạo toàn diện, nhưng bạn có thể cố gắng:
- Phát triển kỹ năng lắng nghe: Dù là lãnh đạo theo phong cách nào, kỹ năng lắng nghe sẽ luôn giúp bạn thấu hiểu và hòa hợp với mọi người.
- Xây dựng quan hệ đôi bên cùng có lợi: Cân bằng giữa các mục tiêu cá nhân và nhóm để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau và toàn đội cùng nhau phát triển.
- Thực hành sự đồng cảm và quyết đoán: Biết cách đồng cảm với đồng đội nhưng cũng cần quyết đoán khi đưa ra quyết định để giữ vững định hướng cho cả nhóm.
4. Đâu là phong cách phù hợp nhất với bạn?
Câu trả lời cho câu hỏi này phụ thuộc vào bản chất công việc, môi trường làm việc và nhu cầu cụ thể của nhóm mà bạn đang dẫn dắt. Nếu bạn là người thiên về các mục tiêu cá nhân và thích làm việc độc lập, phong cách hướng nội có thể là lựa chọn phù hợp. Ngược lại, nếu bạn muốn xây dựng một đội ngũ mạnh mẽ, gắn kết, phong cách lãnh đạo hướng về người khác sẽ giúp bạn tạo ra môi trường làm việc tích cực và hiệu quả.
Lãnh đạo không chỉ là việc chỉ dẫn mà còn là việc truyền cảm hứng, xây dựng và phát triển đội ngũ. Hiểu rõ bản thân và nhận diện phong cách lãnh đạo sẽ giúp bạn tối ưu hóa năng lực cá nhân và đưa đội ngũ của mình tới những thành công lớn hơn.
