Căng thẳng là điều ai cũng trải qua, dù bạn là nhân viên bận rộn, người chăm sóc gia đình hay học sinh đối mặt áp lực thi cử. Nó khiến đầu óc mệt mỏi, cơ thể căng như dây đàn. Nhưng bạn có tin rằng thứ ta thường tránh né lại có thể trở thành nguồn sức mạnh? Tất cả phụ thuộc vào cách bạn nhìn nhận – và đó chính là chìa khóa để đạt hiệu suất tốt nhất.
Trong tiếng Anh, từ “set” xuất hiện ở nhiều từ như “upset” (bối rối), “reset” (đặt lại) hay “mindset” (tư duy). Mỗi từ đều gợi ý một sự thay đổi. Với căng thẳng cũng vậy – không phải loại bỏ hoàn toàn, mà là thay đổi cách ta đối diện để biến nó thành động lực. Tôi gọi đó là “Biến hóa hiệu suất” – như luyện kim, biến nỗi sợ, lo âu thành sự tự tin, rõ ràng và bền bỉ. Bí quyết là làm bạn với căng thẳng thay vì chống lại nó.
Vậy làm thế nào? Có ba cách đơn giản mà ai cũng áp dụng được.
Trước hết, hãy nghĩ khác đi. Nhiều người xem căng thẳng là dấu hiệu để dừng lại, tránh né hay tự vệ. Nhưng thực tế, nếu nhìn đúng cách, nó có thể giúp bạn mạnh hơn. Căng thẳng vừa phải khiến bạn tập trung hơn, có động lực hơn, thậm chí sáng tạo hơn. Hãy coi nó như thử thách bạn đủ sức vượt qua, thay vì mối đe dọa. Các nhà khoa học, như Alia Crum, đã chứng minh: người tin rằng căng thẳng là cơ hội để phát triển ít bị ảnh hưởng xấu về sức khỏe, làm việc tốt hơn khi áp lực. Chẳng hạn, tư duy này giúp bạn vui vẻ hơn, linh hoạt hơn, thậm chí tăng hormone hỗ trợ phục hồi. Cách bạn nghĩ về căng thẳng ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể và kết quả đấy!
Tiếp theo, làm việc khôn ngoan hơn. Ta thường tự hào vì làm việc nhiều, thức khuya dậy sớm để chứng tỏ sự chăm chỉ. Nhưng làm nhiều chưa chắc đã tốt. Kiệt sức là hậu quả khi căng thẳng kéo dài mà không nghỉ ngơi. Muốn biến căng thẳng thành sức mạnh, bạn cần chú ý đến năng lượng của mình, không chỉ nỗ lực. Nghiên cứu cho thấy nghỉ ngơi có chủ đích giúp phục hồi sức lực và giảm mệt mỏi. Hãy đặt giới hạn giờ làm, thêm những hoạt động thư giãn vào ngày thường. Ngủ đủ giấc là điều quan trọng nhất – nó cải thiện trí nhớ, tâm trạng và giảm phản ứng căng thẳng của cơ thể. Nghỉ ngơi không phải lười biếng, mà là cách để làm việc hiệu quả hơn.
Cuối cùng, sống thông minh hơn. Ngoài công việc, cách bạn dùng thời gian rảnh cũng rất quan trọng. Chăm sóc bản thân không chỉ là câu nói xuông – đó là việc phục hồi có ý thức. Bạn cần thư giãn thần kinh hay nạp lại năng lượng tinh thần? Hai điều này khác nhau và cần cách làm khác nhau. Lướt điện thoại có thể giúp bạn “thả lỏng”, nhưng chưa chắc đã hồi phục. Đi dạo ngoài công viên hay ngồi yên 10 phút có thể tốt hơn nhiều. Sống khôn ngoan là biết điều gì nuôi dưỡng mình và đưa nó vào cuộc sống thường ngày – như uống trà chiều, nghe nhạc, hay trò chuyện với bạn bè.
Tư duy chính là mảnh ghép quan trọng. Nếu “Biến Hóa Hiệu Suất” là cách làm, thì tư duy là chất xúc tác. Cách bạn nhìn căng thẳng quyết định bạn đối mặt thử thách ra sao, và bạn mạnh mẽ thế nào khi gặp khó khăn. Tư duy phát triển không xóa bỏ căng thẳng, mà biến nó thành sức mạnh. Điều hay là ai cũng có thể thay đổi tư duy. Các nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ cần xem vài video hướng dẫn ngắn, bạn đã có thể nghĩ khác về căng thẳng, dần dần xem nó như nguồn năng lượng thay vì gánh nặng.
Căng thẳng không bao giờ biến mất hẳn, nhưng không cần phải khiến ta kiệt quệ. Với cách tiếp cận đúng, nó có thể thành siêu năng lực – giúp bạn tập trung, kiên cường và tiến xa hơn. Hôm nay, thử dừng lại một chút: Bạn thường làm gì khi căng thẳng? Trốn tránh, lao đầu vào hay dừng lại suy nghĩ? Để ý thói quen của mình đi. Càng hiểu bản thân, bạn càng có nhiều lựa chọn để phản ứng – và trong lựa chọn ấy là sức mạnh của bạn!
