Hệ thống y tế đang đối mặt với một thách thức lớn. Dân số ngày càng già đi, người sống lâu hơn, ít trẻ em ra đời, và một thế hệ lớn bước vào tuổi nghỉ hưu. Khi tuổi tác tăng và công nghệ sàng lọc ung thư cải thiện, số ca chẩn đoán ung thư cũng tăng theo. Nhưng điều đáng lo là lực lượng kỹ thuật viên chụp X-quang lại thiếu hụt nghiêm trọng – tỷ lệ trống vị trí ở Mỹ đã nhảy từ 6,2% năm 2021 lên 18,1% hiện nay, theo Hiệp hội Kỹ thuật viên X-quang Hoa Kỳ. Kết quả là bệnh nhân ung thư phải chờ lâu hơn để được chẩn đoán, kế hoạch điều trị kéo dài, thậm chí bệnh có thể nặng thêm – kèm theo đó là nỗi lo lắng ngày càng lớn.
May mắn thay, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành cứu cánh, giúp giảm gánh nặng cho bác sĩ và đẩy nhanh quá trình điều trị. Tại sự kiện Intel Vision bắt đầu từ ngày 31/3, Siemens Healthineers đã giới thiệu cách họ dùng bộ xử lý Intel® Xeon® Scalable kết hợp AI để phát hiện chính xác các bất thường, giúp bệnh nhân được chẩn đoán nhanh hơn và bắt đầu điều trị sớm hơn.
Với phần mềm AI-Rad Companion, Siemens Healthineers mang đến một bộ thuật toán AI hỗ trợ bác sĩ tăng tốc chẩn đoán và lập kế hoạch trị liệu. Khi chụp CT hoặc MRI cho bệnh nhân ung thư, AI có thể ngay lập tức phân vùng cấu trúc cơ thể, tô màu và đánh dấu tế bào ung thư cần chiếu xạ, mà không ảnh hưởng đến tế bào lành. “Nếu làm thủ công, việc này mất hàng giờ, thậm chí vài ngày,” Peter Shen, Giám đốc Kỹ thuật số và Tự động hóa của Siemens Healthineers, chia sẻ. “Nhưng với AI-Rad Companion, chỉ vài giây là xong. Bệnh nhân không còn phải chờ đợi hàng tuần để bắt đầu xạ trị – kế hoạch điều trị được lập gần như ngay lập tức.”
Công nghệ OpenVINO™ của Intel, một bộ công cụ mã nguồn mở, giúp AI-Rad Companion nhận diện cơ quan và dữ liệu giải phẫu chính xác. Nhờ đó, AI phát hiện được cả những bất thường nhỏ nhất, báo cho bác sĩ biết vị trí và bản chất của chúng. Nó hỗ trợ chẩn đoán bệnh ở phổi, não, tuyến tiền liệt, hay các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer, đồng thời giảm chi phí chăm sóc bằng cách rút ngắn thời gian lập kế hoạch điều trị.
Hình ảnh hiển thị kết quả quét cột sống được xử lý bởi trí tuệ nhân tạo (AI). Chiều cao của từng đốt sống được đo lường và so sánh tự động. Phần mềm AI-Rad Companion Chest CT của Siemens Healthineers tự động thực hiện các phép đo này và đánh dấu các bất thường bằng mã màu trực quan. Các sai lệch được hiển thị bằng màu đỏ và vàng, đồng thời mật độ xương cũng được báo cáo. (Nguồn: Siemens Healthineers, thông qua Bệnh viện Klinikum Nürnberg, Nuremberg, Đức)
Quan trọng là AI không thay thế bác sĩ. Bác sĩ vẫn là người đưa ra chẩn đoán cuối cùng, và kỹ thuật viên kiểm duyệt kết quả AI. Nhưng nhờ sự tỉ mỉ của AI, các đường viền quét trở nên đồng đều hơn so với làm tay – khoảng 95% kết quả được đánh giá là đạt chuẩn y khoa. Người dân cũng ngày càng tin tưởng AI. Một khảo sát năm 2023 với 1.027 người Mỹ cho thấy 64% sẵn sàng tin chẩn đoán từ AI hơn bác sĩ, đặc biệt là thế hệ Gen Z với 82%. Họ đặc biệt thoải mái khi AI phân tích hình ảnh y khoa.
Thời gian tiết kiệm từ AI-Rad Companion còn giúp kỹ thuật viên tập trung vào các nhiệm vụ khác, xử lý nhiều bệnh nhân hơn mà không cần thêm nhân lực. Tuy nhiên, để AI thực sự phổ biến, bác sĩ cần làm quen với công nghệ này. Hiện tại, hơn 1.000 thuật toán AI đã được FDA phê duyệt, nhưng rất ít được bảo hiểm như Medicare hay Medicaid chi trả. Các công ty bảo hiểm tư nhân cũng chưa hỗ trợ chi phí cho AI trong điều trị. Nếu bệnh viện không được hoàn tiền, họ sẽ ngần ngại đầu tư, dù công nghệ này rõ ràng giúp chẩn đoán và điều trị nhanh hơn. Kết quả là chỉ một nhóm nhỏ bệnh nhân và cơ sở y tế đủ khả năng chi trả mới được hưởng lợi.
Peter Shen nhấn mạnh cần giúp bác sĩ hiểu và tin dùng AI. “Chúng tôi đang nỗ lực để chính phủ và các bên chi trả thấy được giá trị của AI trong chăm sóc bệnh nhân,” ông nói. Siemens Healthineers đã làm việc với Quốc hội Mỹ, đề xuất cách tiếp cận hoàn tiền nhất quán để khuyến khích áp dụng AI. Khi bác sĩ quen dùng, họ có thể chứng minh hiệu quả qua dữ liệu và kết quả thực tế, tạo cơ sở để thay đổi chính sách, giúp công nghệ này đến được với nhiều người hơn.
Căng thẳng từ thiếu nhân lực không biến mất, nhưng với AI và Xeon, ngành y tế có cơ hội vượt qua. Nó không chỉ là công cụ – mà là cách để bệnh nhân nhận chăm sóc nhanh hơn, chính xác hơn, ngay cả trong lúc khó khăn nhất!
Theo: Intel Newsroom
